Lurkend van een heerlijk kopje koffie luister ik naar het relaas van Carl, een bulktransporteur. Hij is al vele jaren actief zonder noemenswaardige ongevallen, maar plots heeft het noodlot toegeslagen. Tijdens het hijsen van een container is een ketting gebroken, met onnoemelijk menselijk leed tot gevolg. De heerlijkheid van mijn kopje koffie wordt plots slechts een minuscuul detail.
De draagwijdte van een dergelijk ongeval is niet te overzien. In de eerste plaats natuurlijk de medische en morele steun die spontaan wordt gegeven aan het slachtoffer en zijn familie, aan zijn werkmakkers en allen die er nood aan hebben.
En dan op zoek naar de oorzaak … of oorzaken; de verzekeringen komen kijken, arbeidsinspectie, de eigen veiligheidsdienst enz. Wat me in ons gesprek nog het meest frappeerde, was echter niet de vraag naar de technische oorzaak op zich - die zouden we wel vinden - maar vooral de openheid en moed van Carl, die het aandurfde om de faalbaarheid van de mens – over alle geledingen van het bedrijf en ver daarbuiten – als primaire oorzaak van het accident naar voor te schuiven.
“Hoe je een ketting gebruikt en behandelt, is minstens even belangrijk als de technische kwaliteit van de ketting op zich” oreert Carl. En gelijk heeft hij. Een ketting kan op zich perfect aan alle specificaties voldoen, maar als je ze gebruikt onder belastingshoeken waarvoor ze niet geschikt is, als je ze met hamers op haar plaats probeert te kloppen, als je ze met een harde snok probeert te verschuiven of als je meer gewicht heft dan dat met een bepaald kettingtype is toegelaten, dan ben je helemaal verkeerd bezig. Dat door al dat soort acties dagelijks kettingen breken, hoeft helemaal niet te verwonderen. De schuld treft gewoonlijk niet de ketting, maar zij die de ketting verkeerd gebruiken en in sommige gevallen zelfs - al dan niet bewust - misbruiken.
Komen deze laatste situaties u bekend voor? Dan is het misschien tijd om niet alleen de kwaliteit van uw kettingen, maar vooral uw operationele procedures en hun uitvoering aan een evaluatie te onderwerpen, te superviseren en, waar nodig, aan te passen en te remediëren. Dat is andermaal de redenering van Carl, en andermaal heeft hij gelijk. Carl denkt daarbij niet alleen aan de eigen interne procedures en het toezicht daarop, maar ook aan procedures bij externe organisaties, waar interne procedures soms en al dan niet verplicht op zijn gestoeld. Als bepaalde gewoontes een inherent en bewezen veiligheidsrisico inhouden, is het toch logisch dat die gewoontes moeten veranderen? Dat is blijkbaar echter buiten bepaalde mensen en organisaties gerekend, die sociale of economische macht boven de veiligheid en gezondheid van de mensen plaatsen. Als je met het oog op winstbejag overbelasting oogluikend toelaat, als je onder het mom van efficiëntie een ketting mishandelt of als je ‘snel naar huis kunnen’ belangrijker acht dan veiligheid en gezondheid voor werknemers en werkgevers, ook dan ben je verkeerd bezig. Hij die het schoentje past, trekke het aan. En voor alle duidelijkheid … die laatste drie zinnen mag je zeker niet aan Carl, maar moet je aan ondergetekende verwijten.
“Veiligheid en gezondheid boven alles” zou de algehele strekking moeten zijn.
Mensen en organisaties die er anders over denken nodig ik van harte uit om hun alternatieve prioriteiten naar voor te schuiven, maar dan wel graag met de nodige argumentatie. Misschien kan je Carl en mij nog van gedacht doen veranderen … of …
Misschien kunnen wij jouw van gedacht doen veranderen?
Ik wens u allen een superveilige en gezonde omgeving, op het werk, thuis en eender waar u komt.
En niet te vergeten … neem aub je hoed af als je Carl tegenkomt!
Frans Vos
Zaakvoerder Materials Consult bv