Enkele jaren geleden werd op slechts enkele honderden meters van Materials Consult een technologisch huzarenstuk gerealiseerd: de aanleg van een nieuwe ondergrondse stalen pijpleiding die de energiebevoorrading van vele duizenden bedrijven en huishoudens verzorgt.
De aanleg van een dergelijke leiding vereist vele stappen, die elk van groot belang zijn om de bevoorrading te blijven garanderen. Tegelijk moeten zij toelaten om de pijpleiding op een voor mens en milieu veilige wijze te blijven exploiteren. Duurzaamheid is immers meer dan alleen een technologisch correcte uitvoering van de werkzaamheden.
Van de vele stappen die moeten worden gezet, gaan we ons hier concentreren op de materiaalkundige aspecten, in het bijzonder op de corrosiepreventie:
- Het bodemtype waarin een pijpleiding ligt, bepaalt in ruime mate de corrosierisico’s waaraan de leiding is onderworpen.
- Uit welk staaltype gaan we de leidingsecties maken, hoe gaan we hun ze vorm en buiging geven? Daarna worden de stalen leidingstukken omhuld met een beschermlaag die het staal moet beschermen tegen corrosie.
- Het lassen van de pijpleidingsecties gebeurt op de werf, waarbij bescherming tegen weer en wind moet worden gegarandeerd.
- De lasprocedures en de lassen op zich worden onderworpen aan inspectieprocedures opdat hun sterkte 100% gegarandeerd zou zijn.
- Na het lassen en de inspectie moeten ook de laszones worden bekleed.
- Een zogenaamd ‘backing’-materiaal moet er voor zorgen dat de pijpleiding niet beschadigd raakt tijdens het afzinken in de sleuf. Tegelijk zal de backing de omgevingscondities van de pijplijn uniformiseren.
- Naast de bekleding zal de pijpleiding ook worden beschermd dankzij een zogenaamde kathodische bescherming.
- Een correct ontwerp en uitvoering van de aansluitingen van de pijpleiding op pompen, kleppen enz. is niet alleen belangrijk om lekkende dichtingen te vermijden, maar ook vanuit corrosiestandpunt.
- Eénmaal de pijpleiding in productie is, moeten een aantal elementen verder worden opgevolgd:
- Er wordt een onderhoudsregister aangelegd dat niet alleen melding maakt van onderhoud aan de pijpleiding zelf, maar bv. ook als in de buurt van de pijpleiding wegenwerken zijn geweest.
- Als er in de buurt van de pijpleiding werken worden uitgevoerd moet de positie van de pijpleiding voor iedereen duidelijk zijn en moet, waar nodig, extra toezicht worden georganiseerd.
- De kracht van de kathodische bescherming moet worden opgevolgd en bijgestuurd waar nodig.
- Enz.
Voorgaande opsomming is zeker niet volledig; we willen hier enkel de belangrijkste punten vanuit materiaalkundig standpunt schetsen. Daarbij zijn we er van uitgegaan dat de leiding rechtstreeks in de grond wordt geplaatst, hetgeen vanuit het standpunt van corrosiepreventie veelal de grootste uitdaging is.
Uiteraard kan er ook voor worden geopteerd om een dergelijke pijpleiding samen met andere leidingen in een zogenaamde ‘leidingstraat’ te plaatsen, zoals bijvoorbeeld deze tussen Antwerpen en het Duitse Ruhrgebied die momenteel ter discussie staat. Als die leidingen allemaal parallel elk rechtstreeks in de grond worden geplaatst, gelden de vorige materiaalkundige overwegingen uiteraard voor elke individuele leiding. Bij een leidingstraat worden de leidingen echter veelal samen in een gemeenschappelijke, ondergrondse betonnen koker geplaatst, hetgeen de corrosiebeheersing aan de buitenwand van de leidingen eenvoudiger maakt op voorwaarde dat de koker voldoende toegankelijk is voor inspectie en het eventueel noodzakelijke onderhoud van de leidingen.
Bij Materials Consult hebben we alleszins alle vertrouwen in de vele ingenieurs, werklieden, inspecteurs en andere helpende handen die bijdragen aan de constructie en het onderhoud van pijpleidingen, of ze nu in een betonnen koker tussen Antwerpen en het Ruhrgebied liggen, dan wel in de grond in onze achtertuin. Leidingstransport is en blijft een veilige en duurzame wijze om water, stoom, gassen en chemicaliën van A naar Z te transporteren. Zet de kraan maar open.
© Frans Vos, zaakvoerder Materials Consult bv